Po pierwsze... scenariusz

Podobno reportaż telewizyjny powstaje trzy razy: raz na papierze, w postaci scenariusza, drugi raz w trakcie zdjęć, które niejednokrotnie zmuszają nas do wprowadzenia radykalnych zmian, a trzeci raz na montażu, gdy decydujemy, który fragment rzeczywistości, który fragment świata zasługuje na pokazanie. Zacznijmy więc od początku...

SYNOPSIS
Pierwszym etapem pracy nad scenariuszem jest synopsis, czyli streszczenie - kilka słów o tym, co i jak chcemy pokazać, opis tematyki filmu, wydarzeń i sytuacji, które zostaną zaprezentowane, a także konwencji, w jakiej zostaną ukazane (zazwyczaj 1 kartka zapisana dużą czcionką - 14).

DRABINKA
Następnie pokazujemy dramaturgię filmu w postaci drabinki, którą możemy nazwać spisem treści reportażu czy filmu dokumentalnego. Są to lakoniczne, jednozdaniowe, najlepiej ujęte w postaci podpunktów opisy kolejnych scen (ich tytuły), drabinka musi się zmieścić na jednej kartce, żeby ją można było objąć wzrokiem, to właśnie drabinka będzie nam najbardziej pomocna w trakcie realizacji zdjęć służąc jako "lista zadań do zrealizowania".

TREATMENT
W momencie gdy staramy się o akceptację reportażu przez producenta, powinniśmy mieć przygotowany treatment. Jest to całościowy opis filmu scena po scenie (na ogół kilka stron). Treatment możemy porównać do rozwiniętej drabinki, w której oprócz tytułów scen jest miejsce na ich bardziej dokładny opis.

SCENARIUSZ
Zwieńczeniem pierwszego etapu pracy dokumentalisty jest scenariusz, "film na papierze". Tak jak architektoniczny projekt domu jest jego dokładnym odzwierciedleniem, tak w scenariuszu jest miejsce na szczegółowe opisy wszystkich scen wraz z tematyką wypowiedzi bohaterów. W przypadku filmów dokumentalnych i reportaży nie rozpisujemy dialogów bohaterów (tak jak ma to miejsce w scenariuszach filmowych), jednak na podstawie wcześniejszych rozmów z nimi, zaznaczamy, czego będzie dotyczyć dana wypowiedź.
Kolejnym sekwencjom może towarzyszyć kod czasowy (tzw. Time Code) informujący nas o orientacyjnym czasie trwania danej sceny, sytuacji, wypowiedzi bohatera. Kod czasowy zapisujemy w następującej postaci TC 03:00 -04:30, co oznacza, że dana sekwencja rozpoczyna się w trzeciej minucie reportażu i trwa półtorej minuty. W ten sposób zorientujemy się czy wszystko, co chcemy pokazać w reportażu zmieści się w przewidzianym czasie. Będziemy też mogli lepiej panować nad dramaturgią naszego filmu.

Czekając na pierwsze Państwa scenariusze serdecznie pozdrawiam i Wesołych Świąt życzę. W następnych odcinkach o komponowaniu kadru, planach filmowych, efektach...